جامعه نو | پژمان موسوی: امروز روزنامه نگاری رخ در نقاب خاک کشید که به قول سید فرید قاسمی پژوهشگر ارشد مطبوعات، طراز روزنامه نگاری ایران با وجود چهره هایی چون او، یک سر و گردن بالاتر رفت. سخن از حسن صدر حاج سید جوادی است؛ روزنامه نگاری صاحب نام که کمتر کسی از نسل امروز روزنامه نگاری ایران با نام و خدماتش آشناست و اگر نبود گفتگوی فرید قاسمی با او در کتاب«پژوهشنامه تاریخ مطبوعات ایران» که در بهار ۷۶ منتشر شد، معلوم نیست آن همه تجربه و خاطره چه سرنوشتی پیدا می کرد و کجا ثبت و ضبط می شد.

حسن صدر حاج سید جوادی فعالیت مطبوعاتی خود را با سردبیری هفته نامه «صدای قزوین» آغاز کرد و پس از سفری که برای ادامه تحصیل به پاریس کرد و به ایران بازگشت، همکاری خود را با روزنامه «شاهد» آغاز کرد و خیلی زود پایش به تحریریه روزنامه «اطلاعات» باز شد و به پیشنهاد عباس مسعودی مدیر این روزنامه، سردبیری «اطلاعات هوایی» را در دهه ۳۰ شمسی بر عهده گرفت. همکاری او در مجموعه اطلاعات پس از چندی پایدار شد و او در فاصله سال های دهه ۳۰ تا ۵۸ که به پیشنهاد خود از این روزنامه بازخرید شد، سردبیری اطلاعات هوایی، اطلاعات جوانان، دبیری سرویس اجتماعی و فرهنگی روزنامه اطلاعات، سردبیری روزنامه اطلاعات و در نهایت ریاست آرشیو و کتابخانه این روزنامه را بر عهده داشت. او همچنین دکترای ادبیات فارسی داشت و سال ها هم به عنوان استاد دانشگاه، دانشجویان زیادی را تربیت کرد.
حسن صدر حاج سید جوادی روزنامه نگاری شریف و فروتن بود، نه اهل سر و صدا بود و نه اهل یکی به میخ و یکی به نعل زدن. او زمانی عضو فعال جریان موسوم به «نیروی سوم» بود و البته تا پایان عمر طرفدارِ پروپاقرص دکتر مصدق. تا زمانی که فکر می کرد می تواند در روزنامه کاری را پیش ببرد در سپهر رسانه ای ایران فعالیت کرد و زمانی هم که تشخیص داد دیگر نمی تواند به ادامه فعالیت حرفه ای بپردازد، روزنامه را ترک کرد و حاضر نشد به هر قیمتی در مطبوعات قلم بزند. در دوره ای از زندگی هم به تالیف و ترجمه کتاب روی آورد و «داستانهاى شگفت انگیز»،«گنجینه‏ى نثر فارسى»،«مقایسه سعدى و حافظ» از نظر غزلسرایى و سبک از جمله آثار او در این دوره از زندگی اوست.
از کارنامه حسن صدر حاج سید جوادی پیداست که بیشتر سوابق و تجارب او در روزنامه اطلاعات رقم خورده است؛ روزنامه ای که اینک ۹۰ سالگی انتشار را هم پشت سر گذاشته و درست به همین دلیل، خود به یک نماد بدل شده است. در جامعه ای که فرهنگ شفاهی آن همواره بر فرهنگ مکتوبش چربیده است و نوشتن و خواندن اساسا یک فرع بر اصل بوده است، انتشار یک روزنامه در بیش از ۹۰ سال مدام،بی شک یک اتفاق است؛ اتفاقی که توانسته است ضمن افزایش آگاهی مردم در این سال ها، فرهنگ مکتوب را هم تقویت کرده و جامعه را نه یک که چند سر و گردن بالا بکشد. در این مسیر روزنامه نگارانی چون حسن صدر حاج سید جوادی بی شک نقش اصلی را داشته اند. در واقع روزنامه های «اطلاعات» و «کیهان» و روزنامه نگارانش مثل یک دومینو عمل کرده اند. از یک سو در تمام طول این سال ها و به ویژه در سال هایی که نه دانشگاهی برای تربیت روزنامه نگاران وجود داشت و نه محفلی آکادمیک،اطلاعات و کیهان کوشیدند تا با تربیت یک نسل روزنامه نگار،نه تنها به نیازهای خود در این حوزه پاسخ گویند،که نسل های بعد از خود را نیز از دانش آموخته شده توسط خود مطلع سازند و به تداوم آموزش های آکادمیک در کنار آموزش های تجربی تاکید ورزند. از سوی دیگر این روزنامه نگاران این دو موسسه بزرگ مطبوعاتی بودند که به آن «اعتبار» و «هویت» بخشیدند و آنها را در آن سال ها به روزنامه هایی «مهم» و «قابل تامل» بدل کردند…
یادِ حسن صدر حاج سید جوادی تا همیشه با ما…